Specjalizujemy się w najwyższej jakości gęsim puchu – rozmowa z Maciejem Sosenko z firmy Animex

Polski puch to produkt znany i doceniany na całym świecie. Jego właściwości znamy z wielu wysokiej klasy produktów również polskich producentów odzieży i sprzętu. Tym razem postanowiliśmy jednak zajrzeć pod podszewkę i dowiedzieć się, w jaki sposób wytwarzany jest ten wyjątkowy surowiec. Z Maciejem Sosenko z firmy Animex rozmawiamy nie tylko o technicznej stronie produkcji, ale również o ważnym aspekcie, jakim jest dobrostan zwierząt.

Specjalizujemy się w najwyższej jakości puchu gęsim (fot. Animex)

Piotr Turko (Magazyn 4outdoor): Zacznijmy od całościowego spojrzenia na światowy rynek puchu.
Maciej Sosenko (Dyrektor Działu Handlu Animex O/Kraków): Nasza branża jest dosyć specyficzna – co roku coś się wydarza, przez to trend cenowy nie jest łatwy do przewidzenia i najczęściej wynika z aktualnej koniunktury, relacji pomiędzy popytem a podażą, aktualnymi kursami walut czy też ewentualnymi zmianami w prawie. Ale w dłuższej perspektywie ta branża jest dosyć stabilna, ponieważ zapotrzebowanie na puch było, jest i będzie. Popularność puchu nie przemija dzięki jego funkcjonalności – najlepszej relacji pomiędzy izolacją cieplną a wagą. Wracając do liczb – szacuje się, że około 80 proc. produkcji surowca pierzarskiego to Chiny, pozostałe 20 proc. to głównie kraje europejskie, takie jak Polska, Węgry, Francja, Bułgaria, Rosja, Ukraina. Produkcja w Polsce szacowana jest na około 3 proc. produkcji światowej. Produkujemy zarówno puch gęsi, jak i kaczy. Polski puch gęsi ma renomę najlepszego na świecie. Bardzo wysoko cenią go np. Japończycy, Chińczycy oraz rynki Europy Zachodniej. Inaczej jest w przypadku polskiego puchu kaczego, który jest przeciętnej jakości – porównywalnej z chińskim surowcem.

Maciej Sosenko – Animex

Jaką pozycję na tym rynku zajmuje Animex?
Specjalizujemy się w najwyższej jakości puchu gęsim. Jako firma produkująca mięso gęsie mamy własne zaplecze hodowlane, w którym są odchowywane gęsi, a po uboju w naszych własnych ubojniach pozyskiwany jest surowiec. Cały ten proces odbywa się w ramach jednej organizacji, bez żadnych pośredników. Udział Animexu w polskim rynku puchu gęsiego w minionym sezonie sięgał blisko 1/3. Trzeba przy tym zaznaczyć, że nie zajmujemy się rynkiem masowym, puchem niskiej jakości lub używanym.

Animex to potentat na rynku spożywczym, swoją działalność rozpoczął wiele lat temu – możesz przybliżyć historię firmy?
Firma powstała w 1951 r. jako przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Centrala Importowo-Eksportowa Artykułów Pochodzenia Zwierzęcego „ANIMEX”. Zaczynaliśmy jako firma handlowa, natomiast z czasem Animex przekształcił się w firmę produkcyjną, zaczął inwestować w zakłady produkcyjne, a także skupiać inne podmioty, które były włączane w struktury Animexu. W latach 90. firma została sprywatyzowana. Aktualnie zajmujemy się przetwórstwem mięsnym, hodowlą zwierząt, produkcją pasz oraz przetwórstwem pierzarskim. Nasz krakowski oddział jest swoistym uzupełnieniem całej grupy Animex.

Każde nasze stado jest kilkukrotnie audytowane i sprawdzane (czy gęsi się dobrze chowają, czy mają dobre wzrosty, czy są zdrowe, dobrze upierzone, umięśnione, czy nie brakuje im pożywienia, dostępu do wybiegów, etc.) – fot. Animex

Wspomniałeś o wysokiej jakości puchu – w jaki sposób osiągacie tak wysokie parametry i jak dokładnie wygląda cały proces przygotowania różnych rodzajów puchu?
Pierwsza różnica jakościowa wynika z gatunku – z zasady surowiec gęsi jest lepszy niż kaczy. Puch gęsi jest bardziej rozbudowany i osiąga wyższą sprężystość. Wynika to z dłuższego okresu odchowu – gęsi hoduje się 2–3-krotnie dłużej niż kaczki, dzięki czemu gęś osiąga większy rozmiar. Stąd gęsi puch i pióra są większe i bardziej wyrośnięte. W przypadku kaczki puch i pióra są mniejsze, mniej dojrzałe, a duża liczba niedojrzałych elementów generuje większą liczbę odlotów z puchu i piór (urwanych, uszkodzonych pojedynczych promyków i chorągiewek). Jest jeszcze jedna ważna różnica – kaczka jest tłustsza niż gęś, zarówno jej mięso, jak i opierzenie. Wyższa zawartość tłuszczu w puchu będzie często powodować wyczuwalny nieprzyjemny zapach. W przypadku gęsi takiego problemu nie ma. To co wyróżnia produkowany przez nas puch gęsi, to również stosowanie wyłącznie nowego surowca. Tymczasem na rynku powszechnie wykorzystywany jest puch używany – bardziej zdegradowany, z dużą ilością odlotów i zanieczyszczeń, nieosiągający wysokiej sprężystości.

Animex specjalizuje się w puchach najwyższej jakości. Hodujemy gęsi wyłącznie naszej rodzimej rasy, tj. gęś Białą Kołudzką. Jest to gatunek doskonalony przez Instytut Zootechniczny w Kołudzie Wielkiej od lat 50. XX w. i charakteryzuje się najwyższymi na świecie parametrami jakościowymi. Gęsi hodujemy w długim cyklu i tylko na wolnym wybiegu, a po humanitarnym uboju pierze podskubujemy ręcznie, co pozwala zachować pierwotną, nieuszkodzoną strukturę pierza. Wyraźnie odróżnia nas to od konkurencji (zaznaczmy, że praktycznie wszystkie ubojnie na świecie stosują podskub mechaniczny przy pomocy specjalnych maszyn skubiących, obniżający jego jakość). Tak pozyskany surowiec jest przerabiany w naszym zakładzie pod Krakowem. Produkt finalny osiąga zawartość procentową puchu od 90 do 98 proc. oraz sprężystość 650 do 950 cuin. Określony poziom jakościowy osiągamy poprzez odpowiednie ustawienie procesu produkcyjnego oraz dobór odpowiednich rodzajów surowca.

Animex hoduje gęsi wyłącznie naszej rodzimej rasy, tj. gęś Białą Kołudzką (fot. Animex)

Od wiele lat mówi się, również w branży outdoor, o humanitarnym traktowaniu zwierząt na każdym etapie produkcji. Jak kwestie dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska są traktowane w Waszej firmie?
To prawda, na rynku pojawiło się wiele standardów i certyfikatów, np. RDS, TDS czy Downpass, które mają gwarantować humanitarne traktowanie zwierząt. Tymczasem polskie prawo już od dawna gwarantuje podstawowe prawa zwierząt i zakazuje zadawania zbędnego bólu, cierpienia i stresu. Animex był jedną z pierwszych firm w Polsce, która zdecydowała się na certyfikację. Dotyczyła ona całego łańcucha produkcji – począwszy od ferm, poprzez ubój, po przetwórstwo pierzarskie. Nasi hodowcy doskonale wiedzą, jak traktować swoje gęsi, jak dbać o karmienie, pojenie, leczenie, dobrostan. Standardy obowiązujące w naszej firmie stały się nawet wzorem przy tworzeniu jednego z certyfikatów. Dzięki temu, że prowadzimy własny wylęg piskląt i powierzamy je naszym stałym hodowcom kontraktowym, mamy pełną kontrolę nad cyklem hodowlanym i warunkami, jakie panują na fermach. Każde nasze stado jest kilkukrotnie audytowane i sprawdzane (czy gęsi się dobrze chowają, czy mają dobre wzrosty, czy są zdrowe, dobrze upierzone, umięśnione, czy nie brakuje im pożywienia, dostępu do wybiegów, etc.). Później te gęsi trafiają do nas do uboju, gdzie warunki dobrostanowe są ściśle przestrzegane – tak, aby zminimalizować stres ptaków. Oprócz spełniania wymogów związanych z dobrostanem zwierząt, dbamy również o środowisko naturalne. W całym Animexie jest wdrożony certyfikat ISO 14001, a kwestie środowiskowe są dla nas jednym z priorytetów.

Animex zajmuje się przetwórstwem mięsnym, hodowlą zwierząt, produkcją pasz oraz przetwórstwem pierzarskim. Oddział w Dobczycach oraz w Krakowie jest swoistym uzupełnieniem całej grupy Animex
(fot. Animex)

A jak wygląda cały proces produkcji puchu?
Wstępna obróbka surowca odbywa się jeszcze w ubojni – tam jest on lekko prany i suszony – tak, aby nie ulegało degradacji, np. gniciu, w czasie składowania. Następnie surowiec trafia z ubojni do naszego zakładu pierzarskiego, gdzie jest ponownie prany w celu usunięcia wszelkich zanieczyszczeń oraz nadmiaru tłuszczu. Po wypraniu surowiec jest sortowany – rozdzielany na dwie frakcje: pióra („płaskie” z podłużną, twardą stosiną i płaską chorągiewką) oraz puch (czyli twór koncentryczny mający środek, z którego wyrastają promyki we wszystkich kierunkach, tworząc strukturę trójwymiarową). Proces oddzielania puchu od piór bazuje na zasadzie grawitacji, gdzie lekkie puchy oddzielają się od ciężkich piór. Tak uzyskany puch jest odpylany w celu usunięciu nadmiaru pyłu i odlotów (pojedynczych promyków puchu i piór). Na końcu puch jest ujednolicany i składowany w magazynie, gdzie oczekuje na wysyłkę. Wszystkie etapy są nadzorowane przez dział kontroli jakości, który skrupulatnie analizuje każdą partię produkcyjną. Produkt finalny analizowany jest przez nasze laboratorium zakładowe pod kątem takich parametrów jak sprężystość, zawartość procentowa puchu, tłuszczu, czystość etc. Każda partia towaru jest śledzona i rejestrowana w trakcie całego procesu przetwórczego, jest w 100 proc. identyfikowalna aż do poziomu poszczególnych gęsi, z których pozyskano puch, łącznie z adresem i nazwiskiem hodowcy. Wszystko jest rejestrowane i zarządzane w systemie bazodanowym SAP. Dzięki temu gwarantujemy naszym klientom nie tylko najwyższą jakość, ale dokładne miejsce pochodzenia puchu, na co szczególną uwagę zwracają nasi japońscy klienci.

To zatem dobry moment, aby zapytać o Waszych klientów. Wg prezentowanej struktury sprzedaży najwyższe dochody czerpiecie z eksportu, a wśród odbiorców największa jest branża pościelowa. Jak na tym tle wygląda współpraca z outdoorem?
W ostatnich latach skupiliśmy się na rozwoju sprzedaży do branży odzieżowej i outdoorowej. W skali światowej nie jesteśmy dużym graczem. Mamy wąską specjalizację, ograniczoną tylko do najwyższej jakości białego puchu gęsiego i nie obsługujemy masowego klienta. Pracujemy z wyspecjalizowanymi partnerami, którzy stawiają na wysokojakościowe techniczne rozwiązania. Współpracujemy zatem z małymi i średnimi firmami – w Polsce z takimi markami jak: Cumulus, Pajak, Małachowski, Aura, Eksplo, a za granicą z Nordisk, Crux, Zpacks, Peter Hutchingson Design, HighLight, czyli firmami mogącymi poszczycić się wizerunkiem związanym z wysoką jakością. Właśnie w tego typu produkcji nasz puch znajduje najlepsze zastosowanie i, co najważniejsze, może być później doceniony przez końcowego klienta.

Po wypraniu surowiec jest sortowany w specjalnych maszynach – pierze rozdzielamy na dwie frakcje: pióra oraz puch (fot. Animex)

W jaki sposób można zostać Waszym klientem?
Jeśli chodzi o rozwój naszego biznesu jesteśmy bardzo elastyczni. Główna część sprzedaży trafia do Japonii, gdzie wysyłamy ją kontenerami. Najczęstsze nasze transakcje polegają na załadowaniu jednego kontenera 1 toną puchu. Równocześnie obsługujemy jednak klientów, którzy zamawiają u nas np. dwa worki puchu rocznie, czyli 30 kg. Pomimo wyższych kosztów obsługi tak rozdrobnionej sprzedaży ten kierunek rozwoju jest dla nas równie ważny – chcemy bowiem trafiać z naszym puchem także do tych mniejszych, specjalistycznych marek. Chcemy także, aby marka Animex szerzej funkcjonowała w kręgach outdoorowych entuzjastów. Aby dokonać zakupu puchu, wystarczy do nas zadzwonić i uzgodnić szczegóły kontraktu zakupowego.

Czy produkowanego przez Was puchu wysokiej jakości może zabraknąć? Mieliście takie sytuacje?
Trzeba pamiętać, że branża pierzarska jest pochodną branży mięsnej. To nie my decydujemy, ile surowca pierzarskiego będzie na rynku, bo nigdzie na świecie ptaków nie hoduje się na puch i pierze. Celem hodowli gęsi i kaczek jest produkcja mięsa, pierze to produkt uboczny, zatem wszelkie wahania na rynku mięsa będą skutkowały zmianami na rynku pierza. W latach 2010–13 doświadczyliśmy sytuacji, w której zapotrzebowanie na puch na rynku było większe niż podaż. Brakowało surowca i musieliśmy część zamówień klientów rozłożyć lub przesunąć na późniejszy okres. Nie da się wykluczyć, że w przyszłości podobna sytuacja się powtórzy, zwłaszcza że polski puch gęsi jest w skali globalnej dobrem unikalnym. Ale dołożymy wszelkich starań, aby klienci otrzymali potrzebny towar.

Animex obsługuje również klientów, którzy zamawiają np. dwa worki puchu rocznie, czyli 30 kg (fot. Animex)

W ostatnich latach można było mówić o boomie na kurtki puchowe. Zauważyliście również u siebie ten wzrost zainteresowania?
Tak, wyroby puchowe zyskały na popularności w ostatniej dekadzie. Być może, oprócz mody, jest to także związane z bogaceniem się społeczeństw (w Europie, Ameryce i Azji), gdzie większą liczbę konsumentów stać na to, aby sobie pozwolić na zakup odzieży puchowej. Dzisiaj są to nie tylko sportowcy, ale również osoby, które dla komfortu czy mody chętnie kupią kurtkę lub płaszcz
puchowy.

„Osobiście – jestem o to spokojny, bo wiem, że dostarczamy puch najlepszy z najlepszych” (fot. Animex)

A jak wypada porównanie tych ocieplin? Czy puch hydrofobowy jest jednym z rozwiązań „idealnych”?
Każda z ocieplin ma swoje zalety i wady, ale jeżeli chodzi o relację wagi wypełnienia do stopnia izolacji cieplnej oraz kompresowalność, to naturalny puch jest bezkonkurencyjny i niepodrabialny. Tych właściwości i tej struktury nie da się odtworzyć w żadnym znanym człowiekowi procesie produkcji włókien tekstylnych. Ciekawym objawem wspomnianego wcześniej okresu deficytu puchu w latach 2010–13 było pojawienie się mieszanek włókna syntetycznego z puchem. Głównym motywem powstania tego produktu był aspekt ekonomiczny, tj. obniżanie kosztu drogiego puchu oraz zwiększenie ilości poprzez dodanie włókna syntetycznego. Osobiście jestem przeciwnikiem takich zabiegów i wszystkich zachęcam do stosowania 100 proc. puchu bez żadnych sztucznych domieszek. Trochę inaczej podchodzę do puchu hydrofobowego, gdyż jest to nadal 100% puch, jednak dodatkowo przetworzony na indywidulane potrzeby klientów. Właściwości hydrofobowe nie wpływają na izolacyjność puchu, stanowiąc jedynie dodatkowy atut. Rynek pokazuje, że puch hydrofobowy posiada swoich zwolenników. Dlatego mamy w swoim asortymencie również i ten wyrób. Natomiast nigdy nie stosujemy środków maskujących zapach, wybielających czy innych „specjalnych” dodatków.

Prace projektowe nad śpiworami i kombinezonami na K2 w pracowni Małachowskiego – Janusz Gołąb testuje ostatnie przymiarki. W śpiworach i kombinezonach zastosowana wysokiej jakości puch Animex (fot. PHZ)

Nie ma lepszego miejsca, aby sprawdzić wyroby puchowe niż zima w Karakorum. Wspieracie naszą wyprawę na K2 – na czym dokładnie polega zaangażowanie Animexu?
Temat zrodził się trochę spontanicznie, za pośrednictwem jednego z naszych wieloletnich klientów, Pracowni Małachowski. Gdy dowiedzieliśmy się, że będzie szył kurtki i śpiwory na tę wyprawę, zainteresowaliśmy się ideą wsparcia ekipy. Od dawna w naszej działalności biznesowej, marketingowej i społecznej nosiliśmy się z zamiarem wsparcia naszym puchem wyprawy w wysokie góry. Naszym wkładem w zimową wyprawę na K2 jest dostarczenie najwyższej klasy polskiego puchu gęsiego do odzieży i śpiworów. Liczę na to, że zbierzemy pozytywne opinie od naszych himalaistów. Osobiście jestem o to spokojny, bo wiem, że dostarczamy puch najlepszy z najlepszych.

***

Maciej Sosenko – Animex

Maciej Sosenko
Dyrektor Działu Handlu Animex O/Kraków
Od 15 lat związany z branżą puchową. Zaczynał jako sprzedawca puchowych wyrobów pościelowych, dziś kieruje działem sprzedaży i marketingu w krakowskim oddziale Animex’u. Delegat PKN w komisji technicznej aktualizującej normy pierzarskie. Prywatnie pasjonat Sapkowskiego, Gwiezdnych Wojen oraz aktywności na świeżym powietrzu.