Buty trekkingowe – trendy

Wybierając but trekkingowy bierzemy pod uwagę jakość wykonania, materiały, z jakich została zrobiona cholewka oraz podeszwa. Niezmiennie ważnym czynnikiem jest wybór producenta, bo najczęściej gwarantem wysokiej jakości jest wieloletnie doświadczenie w produkcji specjalistycznego obuwia.

To elementy, które wciąż mają „decydujący głos" przy wyborze konkretnego modelu. Jeśli chcemy komfortowo i długo (czyli kilka sezonów) pochodzić po górach w jednej parze butów, musimy postawić na dobry, solidny produkt.

Taką tendencję widać zresztą w sklepach specjalistycznych, w których klient szuka wysokiej jakości produktu, decydując się coraz częściej na wyższą cenę. Ten trend potwierdza Marcin Felińczak ze Skalnika – Przede wszystkim najważniejsza jest wysoka jakość produktu, marka, no i oczywiście cena. Z roku na rok co raz mniej sprzedaje się butów tanich, za to obserwujemy wysoki przyrost sprzedaży butów z górnej półki – powyżej 600 zł. Jeśli klient widzi, że coś jest warte wyższej ceny, to jest skłonny dołożyć kilka złotych.

Podobne preferencje klientów sklepów specjalistycznych zauważa Grzegorz Rojek z Polar Sportu – Nasi klienci przy zakupie butów zwracają szczególną uwagę na jakość, cena nie odgrywa już decydującej roli, ale oczywiście nie jest bez znaczenia. Owszem innowacje technologiczne są pożądane ale w rozsądnych granicach. Z kolei klienci sieci Cerro Torre wg Jacka Fludera „zwracają szczególną uwagę na membranę, podeszwę (rodzaj użytej gumy oraz bieżnik) oraz materiał zewnętrzny. Istotna jest dla nich również marka obuwia." 

Wynika z tego, że nowości technologiczne nie są jeszcze w Polsce istotnym czynnikiem zakupu. Tymczasem zachodni producenci prześcigają się w innowacjach, starają się znaleźć coraz to nowsze trendy i dostosować swoje produkty do nieustającego rozwoju technologicznego. W ostatnich latach króluje trend związany z ograniczaniem wagi wraz z zapewnieniem odpowiedniego komfortu. Poligonem doświadczalnym dla całego segmentu obuwia outdoorowego stał się dział trial runningu. To właśnie tutaj producenci zmuszeni są do ciągłej redukcji wagi obuwia, co jednak nie może odbywać się kosztem stabilności stopy i dobrego trzymania pięty. Część nowinek wykorzystywana jest późńiej w butach trekkingowych, które stają się przez to lżejsze, nie tracąc przy tym na wytrzymałości i odporności na uszkodzenia.

Kolejnym niezwykle ważnym, wciąż rozwijanym elementem obuwia jest „ukryta technologia" czyli membrana. Na pozór niektóre klasyczne modele nie ulegają zmianie na zewnątrz, tymczasem innowacja schowana jest pomiędzy wewnętrznymi warstwami buta. Nie da się ukryć, że największym wrogiem turysty są mokre stopy, gdy dojdzie do tego spadek temperatury rośnie niebezpieczeństwo odmrożeń. Dlatego też większość produkowanych obecnie butów wyposażonych jest w wodoodporne membrany. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w sklepach outdoorowych, i tak np. w sklepach Skalnika sprzedaż butów z membraną Gore-Tex to około 70%, z kolei buty bez membrany (głównie z wyściółka skórzaną) stanowią 20% sprzedaży, pozostałe 10% przypada na buty wyposażone w membrany innych producentów. Ten monopol potwierdza również Polar Sport – „Gore-Tex w butach trekkingowych trzyma się bardzo mocno i można śmiało powiedzieć, że nie ma konkurencji – lata promocji membrany robią swoje. W segmencie butów jest to szczególnie widoczne" oraz Cerro Torre – „Membrana Gore-tex jest zdecydowanie najpopularniejszą i znaczna większość z oferowanych w naszym sklepie butów jest w nią wyposażona. Ludzie znają markę Gore i wolą wybierać produkty z tym właśnie logiem."

W naszym przeglądzie skupimy się na najważniejszych elementach buta trekkingowego czyli podeszwie, materiałach oraz membranie. 

• Podeszwa

Solidna podeszwa to dobra przyczepność, amortyzacja wstrząsów, wygoda, stabilność oraz zredukowana waga. Przeciętny miłośnik trekkingu zapytany, jaki jest najpopularniejszy rodzaj podeszwy w butach trekkingowych bez wahania rzuci nazwą Vibram, pod którą kryje się najsłynniejsza na świecie gumowa podeszwa włoskiej marki Vibram (nazwa pochodzi od Vittorio Bramani, pomysłodawcy karbowanych podeszw do butów górskich i trekkingowych). Jej znakiem firmowym jest świetna przyczepność i odporność na ścieranie. Występuje aż w 100 odmianach. Vibram nawet w większym zakresie, niż to ma miejsce w przypadku membran i Gore, zdominował produkcję podeszw. Wydaje się, że zdecydowana większość oferowanych przez uznanych producentów modeli wykorzystuje technologię firmy Vibram.

Dla każdego rodzaju aktywności stosuje się inne typy podeszwy Vibram, różniące się między sobą składem chemicznym i gramaturą (czyli stopniem twardości), rodzajem bieżnika, głębokością profilowania etc.

Jeśli przyjąć za punkt wyjścia w klasyfikacji butów trekkingowych właśnie podeszwę, to należałoby skorzystać z podziału obuwia (zaproponowanego przez firmę Meindl) w oparciu o rodzaj i stopień twardości jego podeszwy – począwszy od kategorii A (buty do codziennego użytku, na wycieczki spacery po przygotowanych, nietrudnych szlakach) po skrajnie wyspecjalizowaną kategorię D (buty do wspinaczki lodowej w rakach automatycznych). Gdzieś pomiędzy znajdują się jedne z najpopularniejszych butów trekkingowych, przeznaczone do długiego, wymagającego trekkingu w niższych górach – czyli tzw. kategoria B.

Za podeszwą idzie cała masa rozwiązań i systemów optymalizujących wygodę i bezpieczeństwo użytkowania. Tych innowacji każdego roku marki fundują nam coraz więcej.

Przede wszystkim jest to szeroka gama systemów i nowoczesnych technologii wspierających/stabilizujących piętę i pochłaniających wstrząsy, a co za tym idzie zwiększających komfort i bezpieczeństwo użytkowania. Najczęściej rolę taką pełnią anatomicznie zaprojektowane wkładki mające właściwości absorbujące drgania, a dodatkowo posiadające właściwości antybakteryjne, antyzapachowe, pochłaniające pot. O wygodę i optymalną stabilizację dbają także termoformowalne pianki dopasowujące but do kształtu stopy oraz specjalne systemy sznurowania, zapewniające mocne i precyzyjne utrzymanie stopy. 

• Materiały – skóra, tekstylia

Inną, równie istotną cechą buta trekkingowego jest materiał, z jakiego wykonana jest cholewka. Materiał odpowiada za optymalną funkcjonalność oraz wytrzymałość obuwia, a co za tym idzie odporność na uszkodzenia, właściwości oddychające, odprowadzanie wilgoci etc. Materiał zewnętrzny w butach trekkingowych to najczęściej nubuk, skóra, cordura lub połączenie kilku komponentów np. weluru z cordurą lub skóry z cordurą, dające większą wytrzymałość na mechaniczne uszkodzenia, a także dobrą wentylację.

Materiały wykorzystywane do produkcji cholewki takie jak skóra, tekstylia, sznurowadła, pianki oraz nici muszą również charakteryzować się właściwościami hydrofobowymi. Wilgoć może się bowiem dostawać do wnętrza buta poprzez brzeg cholewki.

Mimo rozwoju technologii wielu specjalistów wciąż uważa, że tradycyjna skóra to najlepszy materiał dla klasycznego trekkingowego segmentu. Jest to materiał wytrzymały i, co ważne, łatwy w utrzymaniu. Ma również właściwości izolujące, a dzięki swoim hydrofobowym cechom nie wchłania wody, nie tracąc przy tym swoich właściwość wchłaniania oparów. W wyściółkach producenci używają skóry cielęcej o grubości 1-1,5 mm. Nie jest ona farbowana, dzięki czemu pory zostają otwarte. Jest ona w stanie zatrzymać ilość wody odpowiadającej 200% swojej wagi.

Nie da się jednak ukryć, że w porównaniu z innymi elastycznymi tworzywami sztucznymi, skóra jest materiałem, który w produkcji obuwia stawia wiele wyzwań, a te są w stanie spełnić producenci mogący pochwalić się wieloletnim doświadczeniem. 

• Membrany

Zdecydowanym liderem wśród technologii wykorzystywanych w butach trekkingowych jest oddychająca wyściółka z membraną Gore-tex. Cechują ją wysokiej klasy parametry oddychalności i jednocześnie wodoodporności, nic więc dziwnego, że to właśnie na niej większość firm opiera swoją produkcję. Średnio od 60% do 70% firm stawia na Gore-Tex, spychając na dalszy plan inne membrany (np. SympaTex, OutDry, eVent). Technologię Gore-tex wykorzystują obecni na polskim rynku producenci m.in. Aku, Asolo, Berghaus, Chiruca, Ecco, Garmont, Hanwag, La Sportiva, Lowa, Meindl, Merrell, Salewa, Salomon, Scarpa The North Face czy Zamberlan. Membrana OutDry pojawia się m.in. w butach Lafumy i Trezety. Natomiast eVent stosują np. Karrimor i Hi-Tec, który zaczął wprowadzać na rynek technologię Ion-Mask. SympaTex można spotkać np. w butach Boreala.

Monopol Gore wynika w dużej mierze z kompleksowej współpracy z producentem, jaką oferuje firma. Gore jest nie tylko dostawcą materiałów, ale też zapewnia niezbędny know-how oraz gwarantuje odpowiedni systemem kontroli jakości. Specjaliści z Gore współpracują również na każdym etapie procesu produkcyjnego, nadzorując dobór i łączenie materiałów, tak aby końcowy efekt nie osłabił właściwości membrany. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że kontrahenci mają do swojej dyspozycji bazę ponad 26 000 materiałów, sprawdzonych pod kątem łączenia, zarówno z wykorzystaniem szwów, jak i klejenia.

• Skarpety

Komfort podczas górskich wycieczek zapewniają nie tylko materiały i membrana, ale, co jest niezwykle istotne, także odpowiednie skarpety. Te cechują się najczęściej podobnymi parametrami jak w przypadku obuwia trekkingowego – posiadają właściwości termiczne (odprowadzanie wilgoci), zapewniają odpowiednią oddychalność, mają anatomiczny kształt, płaskie szwy, zapobiegają wewnętrznym otarciom etc. Co więcej, coraz częściej na półkach obok skarpet „po prostu" trekkingowych, pojawiają się serie dopasowane do konkretnych, wybranych modeli butów.

Skarpety, Pamir

***

Przykładowe technologie stosowane przez czołowych producentów obuwia trekkingowego:

ASOLO

Asolo Revenge GTX

• Matrix – technologia wykorzystywana w serii obuwia Hike. Podeszwa Matrix zawiera Aso-brake, element zapobiegający ślizganiu się buta na powierzchni.

• Wewnętrzna podeszwa EVA gwarantująca optymalne usztywnienie i niską wagę.
• Active Heel Support (AHS) – system wspierający piętę, absorbujący wstrząsy i minimalizujący zmęczenie.

***

GARMONT

Garmont Syncro

• Anatomically Directed Design (A.D.D.) – technologia mająca na celu wspieranie naturalnej zdolności stopy do stabilizacji, tłumienia drgań oraz wydajnego ruchu poprzez lepsze dopasowanie kształtu buta do anatomicznych cech ludzkiej stopy.
• Frame Flex Light – system zapewniający swobodne zgięcie stopy przy stabilnym przenoszeniu ciężaru ciała.

HANWAG

Hanwag Atlas GTX

• Reduced Seams – zredukowana ilość szwów zmniejsza potencjalne ryzyko otarć, przetarć nici itd.
• Air Pulse System – system wymiany powietrza w bucie, co uzyskuję się poprzez efekt pompowania go w obie strony. Zapewnia odpowiednią wentylację i odprowadzenie nagromadzonego gorącego powietrza od stopy.
• Shock Absorb – wkładka absorbująca uderzenia podczas chodzenia.

LA SPORTIVA

La Sportiva Pelmo Gore-Tex

• Impact Break System – system zmniejszający (-20%) negatywny wpływ nacisku siły na nogi, kolana i kręgosłup (w połączeniu z systemem antishock PU Midsole). Zastosowanie środkowej podeszwy z PU powoduje zwiększenie odporności na wstrząsy.

• SBR Air Cushion – system absorbujący wstrząsy.
• RFS 3D – system sznurowania, stabilizujący kostkę.

LOWA

Lowa Tibet GTX

• SPS – wkładki z termo-plastycznego tworzywa umieszczane w poliuretanowych podeszwach pośrednich, w miejscach anatomicznie strategicznych. Dzięki temu rozwiązaniu wkładki zapewniają oparcie i wspomagają naturalnych ruch stopy.
• AWP – wewnętrzna krawędź (pół-wewnętrzna) połączona z dwustopniowym nachyleniem bocznym zapewnia ulepszoną stabilność oraz lepsze wyważenie. Innowacja ta znajduje się w butach męskich.
• Systeum Kontroli Klimat – system ten wypompowuje wilgoć podczas chodzenia, utrzymując wnętrze buta suchym.
• System Języka C4 – anatomicznie wyprofilowany do naturalnych zgięć, które utrzymują stopę w wygodnej pozycji.

MEINDL

Meindl Vakuum Men GTX

• Air Active – specjalna wkładka pochłaniająca pot, mająca właściwości pochłaniania wstrząsów.
• MFS Vacumm – termoformowalna pianka, idealnie dopasowująca but do kształtu stopy w rejonie kostki, cholewki i języka (optymalne rozmieszczenie nacisku i indywidualne dopasowanie do stopy).
• DIGAfix – system gwarantujący stabilizację stopy oraz odpowiednie jej dociągnięcie do buta w rejonie pięty.
• SRS – umieszczony w pięcie podeszwy pochłaniacz wstrząsów.

MERREL

Merrel Chameleon Leather Mid WTPF

• Air Cushion Midsole – podeszwa środkowa z poduszką powietrzną, absorbuje wstrząsy i poprawia stabilność.
• Anatomiczna wkładka z technologią ETC, idealnie dopasowuje się do stopy oraz zapobiega poceniu i przegrzewaniu.
• Q-Form – ukształtowana przez kompresję forma buta posiadająca trzy stopnie twardości. Po połączeniu z poduszką powietrzną, powoduje płynny i stabilny chód, zwiększając w ten sposób komfort, poczucie równowagi oraz dłuższy okres użycia obuwia.
• Omni-Fit^TM – dynamiczny system wiązań. W pełni integruje sznurowania, język i wierzch buta, żeby zapewnić doskonałe dopasowanie.

SALEWA

Salewa Gayal Trek GTX

• 3D Locking System – trzy automatycznie blokujące się miejsca wiązania sznurowadeł gwarantują maksymalną precyzję podczas zawiązywania buta.
• 3F System – zapewnia doskonałą kombinację elastyczności, wsparcia kostki oraz precyzji w dopasowaniu.

SALOMON

Salomon Cosmic

• Contagrip® – antypoślizgowe spody.
• 4D Advanced Chassis^TM – nowa podeszwa zapewnia stabilność i chroni stopę na nierównym terenie dając uczucie komfortu w każdych warunkach.

Scarpa

Scarpa Terra GTX

• Tri Flex – system wyściełania i zmiękczenia okolicy kostki, zwiększający komfort.

THE NORTH FACE

The North Face Jannu GTX

• Northolic – anatomicznie profilowane wkładki. Cienkie obramowanie pięty z TPU zabezpiecza wkładkę przed deformacją, a także przed niepożądanym przemieszczaniem się w bucie i nieprawidłowym ułożeniem pod stopą.
• Heal Cradle – technologia opierająca się na poliuretanowej podstawie (śródpodeszwie) wyposażonej w 5 pionowych stożków w okolicach pięty, na których mocowany jest panel z miękkiej pianki EVA. Miejsce to jest dodatkowo profilowane, tak by tworzyło lekkie wgłębienie obejmujące i stabilizujące piętę. Zarówno PU, jak i EVA doskonale pochłaniają wstrząsy.
• X-Frame – rama wykonana z tworzywa TPU umieszczona po zewnętrznej i wewnętrznej stronie buta. Stabilizuje stopę, chroni przed skrętami bocznymi kostki, pozwala unikać kontuzji.

TREZETA

Trezeta Idaho DoM

• Dry On Move – technologia zapewniająca wysoką oddychalność i wodoszczelność. Na ten nowoczesny system składa się zastosowanie ekskluzywnych trójwymiarowych tkanin na spodzie i wokół kostek, żeby zapewnić wentylację w środku i wypuszczać gorące powietrze na zewnątrz.
• RAF (Refreshing Air Footbed) – anatomicznie ukształtowana wkładka, mająca działanie antybakteryjne (włókna Sanitized), antywstrząsowe, zwiększające komfort i stabilność stopy.

Zamberlan

Zamberlan Cristallo GT WNS

• Międzypodeszwa Zamberlan® Carbon Flex usztywniająca i stabilizująca but.
• Zamberlan® Foot Wrapping – system sznurowania powodujący mocne i precyzyjne trzymanie stopy.