Wspinanie staje się coraz bardziej popularnym i masowym sportem. Za wzrostem grupy klientów idzie zaś jej zróżnicowanie. Producenci starają się dopasować ofertę i przedstawiać nowe modele tak aby nie tylko zainteresować nowych użytkowników, ale również by wzmocnić przywiązanie do swojej marki tych obecnych, już bardziej świadomych odbiorców. Dlatego buty wspinaczkowe także podlegają wpływom rynku i potrzebie innowacji, co skłania do poświęcenia odrobiny czasu i uwagi na przegląd oferty marek butów wspinaczkowych. W tekście poniżej w ramach podsumowania omówione zostały modele, które już funkcjonują na rynku, a także takie które dopiero się na nim pojawią.
- Boreal
Boreal w sezonie 2011 oferuje dwie nowości – topowy model Krypto i nieco mniej ekstrawagancki model Joker plus (w wersji wiązanej oraz velcro).
Joker plus wykorzystuje gumę FQ Quarto; producent podkreśla poprawione charakterystyki przyczepności i wytrzymałości tej gumy. Zgodnie z opinią Boreala, nowa guma sprawdza się w zróżnicowanym zakresie temperatur. Joker plus jest ewolucją modelu Joker od pewnego już czasu obecnego w ofercie. O różnicy między butami stanowi zastosowanie opatentowanej technologii HFS (Heel Fit System), która zwiększa wygodę dzięki wyściółce okalającej piętę i przyczep ścięgna Achillesa. Ponadto zastosowano piankę EVA, która amortyzuje piętę. Rozwiązanie nazwano Anti Shock Heel (Comfort Heel System). Joker plus to z założenia but wygodny i wszechstronny, pomyślany w kontekście długich wspinaczek górskich i nie zbyt wymagających, całodniowych wspinaczek po małych formach.
Boreal, Joker Plus
Krypto z kolei to but zaprojektowany do pokonywania wymagającego technicznie terenu z małymi stopniami. Jednocześnie ze względu na konstrukcję jest to model wszechstronny. Zastosowano firmową gumę Boreala FQ Quatro, podeszwę o grubości 4 mm, ponadto główny materiał stanowi skóra wołowa o grubości 1,4 mm.
Boreal, Krypto
Język wyściełano, a dodatkowo dla wzmocnienia trwałości fasonu dodano poprzeczny gumowy pasek, przebiegający wierzch śródstopia tuż poniżej bliższego palcom rzepa Velcro. Obydwa opisane modele posiadają piętę wykonaną w technologii tłoczenia IRS (Integral Rand System).
- Five Ten
Pracując nad sezonem 2011 gruszek w popiele nie zaspała firma Five Ten, której udało się dostarczyć na rynek szereg nowości. Kilka z nich to ewolucje wcześniej oferowanych modeli.
Tak jest np. w przypadku Coyote VCS, który jest wygodnym modelem na panel, skierowanym do początkujących wspinaczy. Inna nowość, model Supermocc, jest wariacją na temat modelu Moccasym. Supermocc jest baletką, której konstrukcje oparto na modelu Anasazi, ale wyposażonym w nową gumę Stealth Mystique, która oprócz znakomitego tarcia porównywalnego z tym prezentowanym przez gumę Onyxx, jest przede wszystkim mniej sztywna choć podobnie wytrzymała na ścieranie. Zdaniem producenta model jest predestynowany do pracy w rysach.
Five Ten, Supermocc
Na uwagę zasługują też dwa modele damskie, ewolucja modelu Anasazi – Anasazi LV i nowy Siren. Ten pierwszy to wykonany ze znanej syntetycznej skóry (Cowdura) but na gumie Stealth C4. Zbudowany na specjalnym kopycie o mniejszej objętości, odpowiadającym budowie kobiecej stopy. Jednak but ten może znaleźć uznanie wśród wspinaczy obu płci, szczególnie tych o nietypowo szczupłych stopach.
Dodajmy, że model ten jest zapinany na rzepy, w przeciwieństwie do sznurowanego modelu Siren. Syntetyczny wierzch wykonano z perforowanego materiału Perflex. W konstrukcji nacisk położono na doskonałe dopasowanie do kobiecej stopy i wygodę. W założeniu ma to być but wszechstronny i wytrzymały a zastosowana guma to Stealth Onyxx.
Five Ten, Anasazi LV
Kolejna tegoroczna nowość to model Arrowhead, który stanowi krok pomiędzy znanym i wyznaczającym pewien standard modelem Anasazi, a nowymi modelami Hornet i Quantum (o których później). But ten już doczekał się wyróżnienia Editor’s Choice magazynu Climbing. Jest to asymetryczny model zbudowany na tym samym kopycie co Anasazi, wyposażony w podeszwę z gumy Onyxx oraz otok z wytrzymalszej i bardziej miękkiej mieszanki Mistique. But charakteryzuje się piętą zaadaptowaną z modelu Anasazi, ale posiada ostrzejszy profil – Five Ten chwali ten model za precyzję na krawądkach, na którą wpływa wzrost asymetrii i walory zastosowanej gumy.
Five Ten, Arrowhead
Hornet i Quantum to zupełnie nowe modele. Obie propozycje mają ze sobą sporo wspólnego. Poza tym, że są to jedne z butów 5.10 o najbardziej agresywnym profilu, oba wykonane są z syntetycznej Cowdury i posiadają ten sam, przywołany wcześniej, znany z modelu Anasazi krój pięty. Hornet jest bardziej miękkim i wąskim butem. Zarówno otok jak i podeszwę wykonano z gumy Mystique Hornet. But posiada również mocno asymetryczny system sznurowania Crazy Curve, którego zadaniem jest lepsze dopasowanie buta do stopy i stabilizacja dużego palca. Quantum z kolei czerpie z modelu Anasazi Lace Up. Nowa pięta i agresywny profil to główne różnice między tymi modelami. W przeciwieństwie do Hornet’a, w tym bucie zastosowano klasyczny, symetryczny system sznurowania a podeszwę wykonano z gumy Onyxx. Dodatkowo oba buty pokryto warstwą materiału 3D Polytechnic, mającym wzmocnić wierzch buta.
Five Ten, Hornet
Ciekawostką w linii Anasazi jest Anasazi High-Top. Zaprojektowany dla wspinaczki w wielkiej ścianie, zapinany na trzy rzepy velcro, nieco wyższy but za kostkę. Przy pracach nad tym modelem, Five Ten uwzględnił sugestie Dean’a Potter’a i zbudował model chroniący stopę podczas długich wspinaczek w rysach.
Five Ten, Anasazi High Top
Na koniec warto wspomnieć o kolejnym, specyficznie damskim modelu Blackwing Women’s – jest to asymetryczny but velcro, zaprojektowany z myślą o zawodach na panelu, wyłożony dla komfortu miękką mikrofibrą, wzmocniony pokryciem 3D Polytechnic.
Five Ten, Blackwing Women’s
- La Sportiva
Kolekcja 5.10 zmieniła się znacznie w tym sezonie. Dużo mniej dynamiczne zmiany przeszła linia butów La Sportivy. Obecny w niej od 13 lat model Cobra doczekał się wersji rozwojowej – Pythona, który wykorzystuje także doświadczenia zdobyte podczas konstrukcji buta Solution. Jest to mocno asymetryczny, agresywny model o nowej konstrukcji pięty. Ta baletka dodatkowo zapinana jest na jeden rzep velcro, który stabilizuje fason i poprawia osadzenie buta na stopie nie tylko wtedy, gdy but z biegiem czasu „rozbija się”, ale także podczas haczenia pięty. Wierzch pokryto gumą dla lepszego podhaczania palców i wzmocnienia fasonu. Zastosowana guma to XS Grip 2 – ma ona najlepsze parametry tarcia spośród gum produkowanych przez Vibram. Dla poprawy trwałości cholewki zastosowano także nową skórę.
La Sportiva, Python
Swego rodzaju novum w kolekcji La Sportivy jest koncepcja no-edge. W kolekcjach kilku ostatnich sezonów dostępny był model Speedster, którego podeszwa pozbawiona jest klasycznie ukształtowanej krawędzi. W sezonie 2012 dołączy do niego model Futura. But wykorzystujący elementy konstrukcyjne obecne już w modelu Solution – system mocowanie Fast Lacing System oraz właśnie konstrukcję podeszwy opartą na koncepcji no-edge.
La Sportiva, Futura
Założeniem koncepcji no-edge jest lepsze odwzorowanie profilu stopy przez but. Zarówno Speedster jak i Futura to buty o nisko profilowej podeszwie o grubości zaledwie 3 mm wykonanej z gumy Vibram XS Grip 2. Brak ostrych krawędzi ma skutkować redukcją dystansu między stopą i podłożem, oferując lepsze czucie skały. Dzięki obłej krawędzi natarcia buta siła nacisku jest bardziej równomiernie rozprowadzana na powierzchnię stopnia podczas kolejnych faz ruchu stopy. Według konstruktorów La Sportivy rozwiązanie to wpływa na stabilność kontaktu ze stopniem i płynność ruchu.
- Rock Pillars
Rock Pillars także odświeżył swoją kolekcje. Zrywając z polityką, w której kluczowym czynnikiem była cena, od tego sezonu producent wycofał model Moab zastępując go butem Summit LU. Jest to model dla początkujących, nadal w korzystnej cenie, jednak nie tak tani jak buty z serii Moab.
Rock Pillars, Diamond
Oprócz tego, najważniejsze zmiany jakie przeszła oferta tego producenta to pojawienie się w tym sezonie nowych modeli Ozone (QC – na rzepy oraz Slipper – baletka). Oba modele zbudowano na podeszwie z gumy Vibram XS Grip. Dodatkowo Rock Pillars wprowadził model Diamond – hiperasymetryczny but o drapieżnym profilu. Cholewka tego modelu została wykonana z materiału syntetycznego i skóry. Konstruktor zastosował mocno asymetryczny układ sznurówek, który został zaprojektowany tak, by zmaksymalizować efektywność buta wynikłą z jego dopasowania. But ten został częściowo wyłożony mikrofibrą. Podeszwę wykonaną z gumy Vibram XS Grip.
Rock Pillars, Ozone QC
Obydwa opisane modele posiadają bezszwowo wykonaną piętę dla zapewnienia wygody.
Rock Pillars w przyszłym sezonie wiosna-lato 2012 także zaserwuje nam nowości, a wśród nich m.in. Rabel i Pearl Lady QC.
- Evolv
W kolekcji Evolva w tym roku pojawił się zupełnie nowy model – Shaman. Projekt i część prac konstrukcyjnych należy w tym przypadku do Chrisa Sharmy. Prace zmierzały w kierunku stworzenia buta na najbardziej wymagające, przewieszone drogi. Jak mówi Sharma, opracowanie kopyta i ostatecznej konstrukcji zajęło mnóstwo czasu i pochłonęło około 20 testowych wersji prototypowych. Nowością konstrukcyjną wśród butów Evolva zastosowaną właśnie w modelu Shaman jest rand o zmiennej grubości, który w punkcie centralnym dochodzi do 2.5 mm grubości, podczas gdy na peryferiach ma tylko 0.5 mm. Dzięki temu poprawiono trwałość frontu buta i wyostrzono krawędź, jednocześnie poprawiając wygodę.
Evolv, Shaman
Nowa konstrukcja eliminuje „martwe miejsca” dzięki odpowiedniemu wyprofilowaniu podeszwy (Love Bump), która wypełnia przestrzeń, zwykle pustą, pod zgiętym dużym palcem stanowiąc platformę wspierającą. W górnej powierzchni buta uwzględniono przestrzeń na kłykieć dużego palca stopy (Knuckle Box), tak aby ten nie musiał już wypychać materiału wierzchniego.
Intencją Sharmy było, aby opisane cechy zwiększyły precyzję i komfort użytkowania nowego buta. Dodatkowo zastosowana skórzana podszewka w przedniej części Shamana ma za zadanie stabilizować but na stopie; wraz z syntetyczną górą zapinaną na 3 rzepy Velcro zapewnia dobre mocowanie stopy.
Linia obuwia współtworzona przez Sharme została rozwinięta o modele Geshido i Geshido S.C., w których również zastosowano nową konstrukcja Love Bumb.
Evolv, Geshido
Jak mówi sam ich twórca, modele te powstały myślą o bardziej spionowanym terenie.
Warto dodać, że w sezonie 2012 Evolv zamierza wprowadzić model Shaman LV (Low Volume) dla kobiet i mężczyzn o węższych stopach. W konstrukcję buta wkład wnieśli oprócz Sharmy także Lisa Rands i Emily Harrington. Nie zdradzając innych tajemnic marki Evolv czekających na odkrycie, warto dodać, że w sezonie 2012 zaprezentowana zostanie także wiązana wersja modelu Defy.
Evolv stara się także odświeżać swoją kolekcję zarówno pod względem kolorystyki, jak i komfortu. W tym sezonie tuningowi został poddany dobrze znany but Bandit oraz wielokrotnie nagradzany, damski model – Rockstar.
- Climb–X
Nowości dotyczą nie tylko produktów, ale także samych marek. Nowym producentem obuwia jest Climb-X – marka założona w 2010 roku przez Joe Garland’a, byłego managera marketingu i sprzedaży marki Mad Rock. To tłumaczy, dlaczego modele Climb-X wykazują wyraźne wpływ stylistyki znanej z produktów Mad Rock’a. Powstanie firmy nie obyło się bez kontrowersji, niemniej możemy już dziś oglądać najnowszą kolekcję marki, a także poddaną faceliftingowi kolekcję na rok 2012.
Najbardziej technicznym modelem serii jest E-motion. But wykorzystuje podeszwę wykonaną z gumy X-Friction. Według producenta but ten jest modelem dość twardym i sztywnym, przeznaczonym do wspinaczki zawodniczej i trudnych dróg w skałach. Wyróżnia go agresywny, skierowany w dół profil i duża asymetria. Charakterystyczna schodkowa pięta została preformowana. Co interesujące, w podeszwie pod piętą zastosowano cienką warstwę z pianki o otwartych komórkach, które oferują odrobinę amortyzacji. But zapinany jest na trzy rzepy velcro.
Climb-X, E-Motion
Modele Rock-it i Rock Star są butami różniącymi się jedynie zapięciem. Pierwszy to velcro a drugi lace up. Tu także widzimy tę samą konstrukcję pięty co w modelu E-Motion, te same materiały, jedynie profil jest bardziej wypłaszczony.
Modele Redpint NLV (wersja o zmniejszonej objętości) i Redpoint Strap są twardymi butami pomyślani jako modele o wszechstronnym zastosowaniu wspinaczkowym. Tu znowu obserwujemy charakterystyczną schodkową budowę pięty, cholewkę zaś wykonano ze skóry. Marka oprócz wspomnianych modeli oferuje także buty wiązane, do wspinaczki tradycyjnej i modele zarówno dla początkujących, jak i dla dzieci. Cena najwyższego modelu w kolekcji marki Climb–X to około 110 USD.
Climb-X, Redpoint
Specjalizacja i komfort
Podsumowując ten nie wyczerpujący zagadnienie przegląd katalogów, można pokusić się o subiektywną próbę wyłonienia trendu na obecnie szybko rozwijającym się rynku butów wspinaczkowych.
Obserwując kolekcje czołowych producentów można dostrzec pojawiająca się tendencję do specjalizacji w obrębie poszczególnych kolekcji, które odchodzą od tego by oferować jeden model do wszystkiego; producenci za to starają się tworzyć kolekcje w myśl zasady „do wszystkiego jakiś model”. Szczególnie widać do w szerokiej ofercie marek 5.10 i Boreala, które proponują wyspecjalizowane buty do każdego rodzaju wspinania, w różnych wariantach.
Znaczenia nabiera wygoda – o ile precyzja liczyła się zawsze i pozostanie kluczowym czynnikiem w konstrukcji topowych modeli, to przez odpowiednio dobrane materiały i wyściółki konstruktorzy starają się sprawić aby bardzo precyzyjne już buty, były zarazem bardziej wygodne. Kryterium wygody staje się także coraz bardziej istotnym elementem marketingu butów wspinaczkowych.
Pod uwagę wzięto doświadczenia ostatnich kilku lat w produkcji zaawansowanych technicznie modeli. Widać to np. w nowościach La Sportivy. Uwidacznia to także pewną uniformizację estetyczną butów tej marki, pozwalającą wyróżnić kilka charakterystycznych cech stylu i konstrukcji; podobny trend widoczny jest wśród modeli 5.10, gdzie wciąż dostępny model Anasazi czy Anasazi Lace Up doczekały się daleko idących zmian prowadzących do wykreowania nowych, mocno technicznych modeli.
Producenci dostrzegają rozwój wspinaczki panelowej i fakt, że coraz większa rzesza wspinaczy panelowych prezentuje wysoki poziom; segment mocno technicznych butów rozszerza się. Dla zapewnienia komfortu i precyzji podczas boulderingu stosuje się coraz częściej gumę także na wierzchu buta.
Znaczenia nabiera kolorystyka, która staje się coraz bardziej zróżnicowana i odważna. Tutaj znowu wskazać należy na 5.10; dla La Sportivy to nie nowość, ale także i inni producenci zróżnicowali swoją ofertę w tym względzie, starając się podkreślić dynamikę i nowoczesność konstrukcji także poprzez elementy wzornicze.
Ważne z perspektywy wartości użytkowych są sposoby zapinania buta. Ustaliła się wyraźna przewaga modeli zapinanych na rzepy velcro, jednocześnie silną pozycję okupują nadal modele wiązane, które jednak również uległy pewnej ewolucji. Chodzi tu przede wszystkim o przesunięcie systemu sznurowania na zewnątrz buta lub jego wyprofilowanie zgodnie z liniami działających sił, a tym samym poprawienie dopasowania do stopy.
Zauważalna jest tendencja do zwrotu w kierunku wspinających się kobiet, także tych, które reprezentują najwyższy poziom, poprzez konstrukcję typowo damskich, precyzyjnych modeli. Wydaje się, że oferta producentów odzwierciedla wzrost zainteresowania szerokiej publiczności wspinaczką i wprowadza modele skierowane już nie tylko dla zagorzałych zwolenników jednaj tendencji, ale dla szerokiego i zróżnicowanego pod względem oczekiwań i wspinaczkowych priorytetów środowiska.
Artur Szachniewicz
KOMENTARZE